Akıcılık Şekillendirme Tekniği
Alıntı:Bu terapi yaklaşımının amacı akıcısız konuşmayı akıcı konuşma ile değiştirmektir. Bu teknik yeni bir konuşma şekli kullanmayı öğreterek gerçekleştirilir. Bu yaklaşımın, açık özelliklerin (yüz tikleri) gizli özelliklerden (örneğin, akıcısızlığı gizleme ve maskeleme) daha çok söz konusu olduğu durumlarda faydalı olduğu düşünülmektedir.Konuşmayı Uzatma
Dil ve konuşma terapistleri Goldiamond’ un orijinal uzun süreli konuşma tekniğinin varyasyonlarını kullanır. Bu nedenle akıcısız konuşma, kasıtlı olarak uzatılmış konuşma ile değiştirilir. Bu teknik de aşağıdaki modifikasyonlar vasıtasıyla gerçekleştirilir.
Yavaş konuşma
Başlarken, vakanın son derece yavaş konuşmaya başlaması teşvik edildiğinden, uzun süren konuşma doğal değilmiş gibi görünebilir ama bu teknikle yaklaşık dakikada 120-150 hecelik bir hız hedef alınarak ilerideki seanslarda akıcılık sağlanır.
Kolay cümle başlatma
Uzamış konuşma tekniğinin temelini oluşturan bir diğer mantık da kekemeliğin bir duyusal-motor işleme açığı olarak değerlendirilebileceğidir. Bu, dokunma duyusu, kaslar ve hareketlerin kalitesini etkileyen eklemlerdeki sorunlardan dolayı duyuları işlemede görülen zorluklar olarak ortaya çıkabilir. Sonuç olarak ses kanalındaki gereksiz kas gerginliklerini azaltmak avantaj sağlayacaktır. Ses tellerinin iç laringeal kaslarındaki aşırı gerginlik, konuşma üretiminin sağlıklı olmasını engeller. Bu yüzden konuşmayı başlatmak zor olabilir, kişi ses tellerini harekete geçirmeye çalışırken telafi edici davranışlar kullanabilir.
Bu nedenle vaka, bir ifadenin ilk sesini zorlanmadan çıkarmaya teşvik edilmektedir. Bu sözde kolay başlangıç da vakalara, ifadelerin başlangıcında hafif bir hava kabarcığı eşliğinde yumuşak konuşma sesleriyle yardımcı olabilir. Bu aynı zamanda ilgili konuşma sesinin önüne /h/ sesinin konulması ile de sağlanabilir. Bu teknik, sesin önüne /h/ konulup söylenmesi sırasında vokal kıvrımların daha yavaş bir şekilde bir araya gelmesini sağlar, ortaya çıkan sert glottal atakları azaltır.
Yumuşak Üretim
Vaka, tüm konuşma seslerinin nazikçe ve aşırı kas gerginliği olmadan üretilmesini sağlamak için teşvik edilir. Bu teknik de patlamalı ünsüzlerde ( /b/, /p/ vs.) kullanılır.
Nefes Kontrolü
Vaka, konuşma üretiminin karşılayabilmesini sağlayan nefesini kontrol etmeye teşvik edilir. Her kısa cümleyi üretmesi için yeterli nefesi olmalıdır. Nefes almak için zorlanmamalıdır. Vakaya konuşma üretimi için gerekli nefes desteklerinin önemi hakkında hatırlatmada bulunulmalıdır. Ek olarak göğüs ve üst omuz gerginlikleri izlenmeli, boyunlarını ve çenelerini mümkün olduğu kadar rahat tutmaları teşvik edilmelidir.
Kelimeler Arasında Kasıtlı Akış
Bu teknikte vakadan, zorlandığı zamanlarda söylediği kelimeden bir sonraki kelimeye atlaması istenir. Böylece sürekli bir kelime akışı yaratılacaktır. Konuşmanın kolay, akıcı ve pürüzsüz bir şekilde üretilmesi teşvik edilir. Kelimeler arasında tereddüt etme veya durma olasılığı azaltılır.
Monotonluk
Ses perdesindeki değişimler ses tellerinin uzunluğu boyunca gerilimi artıran, gırtlağın içindeki kıkırdak hareketleriyle sağlanır. Uzatılmış konuşma tekniğini uygularken mümkün olduğu kadar gerginliği azaltma ilkesine dayanarak, genellikle vakalardan en azından uygulamanın ilk aşamalarında monoton bir şekilde konuşmaları istenir.
Kekemelik Tedavisi
Uzun süreli konuşma kekemeliğin azalmasını destekliyor mu yoksa kekemeliği tamamen bitiriyor mu? Cevap biraz karışık ancak uzun süreli konuşma tekniklerinin kekemeliğin azaltılmasına katkıda bulunduğunu gösteren çalışmalar var.
Bununla birlikte, akıcılık şekillendirme tekniğinin dinleyiciye doğal olmayan ve konuşmacıya doğal gelmeyen bir konuşma üretimine sebep olduğunu söyleyen araştırmalar da var.
Birçok vaka, yaşamları boyunca olumsuz etkilere karşı savunmasız kalır. Akıcısızlıklarının hiçbir zaman iyileştirilmediğini ama konuşmalarını hayatları içerisinde farklı zamanlarda yönetmeyi öğrenir. Sonuç olarak, bir dizi tedavi yaklaşımı gerekli olabilir.
Kaynakça: https://www.sltinfo.com/fluency-shaping/
Rf:
dilgem.com.tr