Bir Kekemeye Mesaj - Dr.Sheehan
Kekemeliğin, bir buzdağına benzer. Yüzeyde olan, yani insanların görüp, duyduğu gerçekten küçük bir parçasıdır. Daha büyük parça ise suyun altındadır-utanma, korku,suçluluk hissi, basit bir cümle kurmaya çalıştığımızda ortaya çıkan diğer bütün duygular ve başarısızlığımız.
![[Resim: Vicious_circle_diagram.jpg]](https://www.stutteringhelp.org/sites/default/files/pictures/Vicious_circle_diagram.jpg)
Sen de muhtemelen benim gibi buzdağına olabildiğince yüzeyin altında tutmaya çalışıyorsun. Hem kendin hem de seni dinleyenler için acı veren uzun bloklarına ve duraklamalarına rağmen gizlemeye ve akıcı konuşuyormuş gibi numara yapmaya çalışıyorsun. Bu sahte rol yüzünden yoruluyorsun. Sana yapılan yardımlar işe yaradığında bile kendini iyi hissetmiyorsun. Ve hilelerin işe yaramadığında kendini daha da kötü hissediyorsun. Yine de, örtbas etme ve kaçınma davranışlarının seni kekemeliğin kısır döngüsüne nasıl çektiğinin farkına varamıyorsun.
Psikoloji ve konuşma laboratuarlarında yapılan çalışmalarla kekemeliğin ileri gitme ve geri çekilme arasında –bir ‘yaklaşma-kaçınma’ çatışması olduğu şeklinde- özel bir tür çatışma türü olduğu gerçeğini ortaya çıkardık. Kendini ifade etmek istiyorsun ancak korkudan dolayı geri durma dürtüsü ağır basıyor. Diğer kekemelerde olduğu gibi senin için de bu korkunun birçok kaynağı ve seviyesi var. En acil ve en baskın korku; kekemeliğin kendisidir ve ilk etapta kekelemeye sebep olan her ne ise o muhtemelen geri planda kalır. Kekemelik ile ilgili olan korkun büyük oranda utanma ve nefrete bağlıdır. Korku, aynı zamanda kekemeliğin yokmuş gibi davranmaya çalıştığın, oynadığın sahte role de bağlıdır. Eğer cesaretin varsa bu korku için bir şeyler yapabilirsin. Kekemeliğini yüzeye çıkarabilirsin. Öne çıkmayı, herhangi bir konu ile ilgili konuşmayı ve korkunun üzerine gitmeyi öğrenebilirsin. Kısacası, kendin olabilirsin. Sonrasında yapmacıklıktan kaynaklanan güvensizlik hissinden kurtulacaksın. Suyun altında kalan buzdağı parçasını azaltacaksın. Aslında, bu ilk yapman gereken davranıştır. Sadece kendin olmak, kekemeliğin hakkında açık olmak, sana büyük bir rahatlık verecek.
Burada lehine kullanabileceğin iki prensip vardır: (1) kekemeliğin seni incitmemeli, (2) akıcı konuşman seni daha iyi birisi yapmaz. Kekelediğinde utanmak, akıcı konuştuğunda da övünmek için hiçbir sebep yoktur. Bir çok kekeme, yaptığı her takılmadan ürker ve bunları bir başarısızlık, bir kusur olarak görür. Bu nedenle, kekelememek için çok daha fazla çaba harcadıkları için daha çok kekelerler. Onlar kendilerini aşağıda görülene benzer bir kısır döngü içinde bulurlar. Kekemelik yapayalnız yaşanan bir deneyimdir. Muhtemelen çok sayıda kekeme görmemişsinizdir ve gördüklerinizden de vebalı gibi uzaklaşmışsınızdır. Bazı insanlar, seni bilen, seni gören ya da seni duyan, senin konuşmanla ilgili yanlış bir şeylerin olduğunun farkında olmayan insanlar olabilir. Bu insanlar da, konuşmalarında seninkine benzer güçlükler olduğu için saklarlar. Bu nedenle, Amerika Birleşik Devletleri’nde üç milyondan fazla kekeme olmasına rağmen popülasyonun sadece yüzde birinde kekemelik olduğu düşünülmektedir.
Tarihteki birçok ünlü insan aynı probleme sahipti, Moses, Demosthenes, Charles Lamb, Charles Darwin ve İngiltere Kralı 1. Charles. Yakın dönemde ise, İngiltere Kralı IV. George, Somerset Maugham, Marilyn Monroe ve televizyon ünlülerinden, Garry Moore ve Jack Paar yaşamlarının bazı dönemlerde kekemelik sorununu yaşamışlardır. Aslında sen de yaşadığın konuşma probleminde düşündüğün kadar tek ve yalnız değilsin. Bütün yetişkin kekemelerin korkuya bağlı gelişen ve otomatikleşen kişisel hileleri ve destekleri vardır. Ancak hepsi temelde, ister kekemelik, ister konuşma bozukluğu olarak adlandırdıkları aynı bozukluk yüzünden acı çekerler. Nasıl kekelediğin son derece önemlidir. Kekeme olup olmama konusunda başka bir seçeneğin olmasa da nasıl kekelediğin ile ilgili başka bir seçeneğin mutlaka vardır. Bir çok kekeme benim de öğrendiğim gibi az çaba ve gerilim ile nasıl kolay kekeleyeceğini öğrenmiştir. Bunu öğrenmedeki en önemli anahtar açık olmaktır; buzdağının daha büyük kısmını yüzeye çıkar, kendin ol, bloklarla uğraşma ve savaşma, seni dinleyen kişinin gözlerine sakince bak, konuşmaya başladıktan sonra asla vazgeçme, sözcüklerden ya da durumdan kaçma, kekelediğinde bile konuşma insiyatifini elinde tut. Bütün bunlar, kekemelikten başarılı bir şekilde kurtulmanın temelini oluşturur.
Bu sorunun çıkış yolu, kendi tarzında kekelemek olabilir. Kekemelik bloklarını utanç, nefret ve suçluluk hissi ile karşıladığın sürece, konuşmaktan kaçınacak ve korkacaksın. Bu korku, kaçınma ve suçluluk hissi daha fazla kekelemene sebep olacak.
Çok eski terapi yaklaşımları, korku sonucu oluşan kekemeliği önlemeye çalıştığı için bu kısır döngüyü kıramadılar. Korkunun ilk sebebi olan kekemeliğe bağlı utanma, suçluluk hissi ve nefretini azaltarak daha iyisini yapabilirsin. Kekemelik, bu kısır döngü içerisinde devam eder, ancak, birçok yetişkin kekemeliğini kabul edip, bu konuyla ilgili açık davranıp ve nefretini azaltırsa, konuşma sırasında daha az çabalayarak kendisine yardım edebilir. Bazı kişiler, doğru yönde başlangıç yapmış ve kendileriyle ilgili önemli bir gelişme sağlamışlardır. Diğerlerinin ise daha yoğun ve formal konuşma terapisine ihtiyaçları vardır. Kekeme olman, senin bir başkasından daha uyumsuz olduğun anlamına gelmez. Kişilik çalışmaları ile ilgili modern yöntemler kullanılan objektif araştırmaların sistematik değerlendirmeleri sonucunda kekemelerle ilgili tipik bir kişilik özelliği veya kekeme olan ve olmayanlar arasında herhangi bir fark bulunmamıştır. Belki, bu bilginin size yapacağı ufak bir takviye ile kendinizi bir kekeme olarak kabul edecek, kendinizi daha rahat hissedecek ve bu konuyla ilgili açık davranacaksınız. Eğer sen de bu ülkedeki sayıları üç milyondan fazla olan kekemeler gibiysen, klinik tedavi senin için uygun olmayacaktır. Ne yaparsan yap, hangi kaynakları ve fikirleri kullanabileceğin konusunda büyük oranda tek başına olacaksın.
Bu, kendi kendini tedavi etmeyi isteyip istemediğinle alakalı değildir. Klinik tedavi, sana sistematik gelişim göstermen için olanak sağlayacaktır. Bu durum, özellikle, kekeme olmayan insanlar ile birlikte yaşayan, kişisel ve duygusal problemleri olan kekemeler için doğrudur. Her kekeme bir şekilde kendini tedavi etmeyi denemiştir.
Onun bir yönteme, bir şeyleri değiştirmeye ve konuşmanın üzerine gitmeye ihtiyacı vardır. Kekemelere problemiyle ilgili sunulan fikirlerden daha çok işe yarayan ve daha uygulanabilir bazı temel fikirleri ortaya çıkarmaya çalışıyorum. Bu konuyla ilgili olarak şu yolu tercih edebilirsin. Bir dükkana gittiğinde veya bir telefona cevap verdiğinde, korku karşısında ne kadar devam edebildiğine bak. Kekemelik bloklarını kabul ettiğinde daha sakin olduğunu, bu sayede seni dinleyen kişinin de aynı şekilde davrandığını gör ve konuşmasında blokları olan, korkuları olan ve kekeme bir kişinin bu durumu kabullenmesini fark et. Kekemeliğin, hayatta bir yer sahibi olmayı engellemesine izin vermediğini herkese göster. Kendini olabildiğince her şekilde ifade et. Kekemeliğin, kendin ile bir başkası arasına girmesine izin verme. Önemli durumlarda, kaçınma ve saklama isteğini yalnız konuşurken ki noktada tutup tutamadığına bak. Kekelediğin veya kekeleyeceğini düşündüğün zamanlarda bu konuyla ilgili gerçekleri aklına getir. Mükemmel akıcılıkta konuşmayı deneyerek boşa zaman harcama ve hayal kırıklığına uğrama. Yetişkin yaşına bir kekeme olarak geldiysen, bir bakıma her zaman bir kekeme olarak kalacaksın. Ancak geçmişte olduğun gibi bir kekeme olmak zorunda değilsin. Birçok zorluktan sıyrılarak hafif derecede kekeme birisi olabilirsin.
Kendini olabildiğince her şekilde ifade et
Yaş çok önemli bir faktör olmamakla birlikte duygusal gelişim önemlidir. Kayıtlarımızdan gördüğümüz en önemli başarılarımızdan biri, emekli bir bando şefi olan 78 yaşındaki kekemenin ölmeden önce yaşadığı zorlukları çözmekte başarılı olmasıdır. O yaptı. Kısacası, buzdağının ne kadarını yüzeye çıkarabileceğini gör. Seni dinleyen kişiden, herhangi bir durumu saklamadığın noktaya ulaştığında geriye fazla birşey kalmamış demektir. Eğer bunu cesur ve açık olarak yaparsan bu problemlerin dışında kendi tarzında kekeleyeceksin.
Kaynak:
https://www.stutteringhelp.org/sites/default/files/Kekemeler_icin_oneriler.pdf
Kekemeler için öneriler 6.bölüm