an Riper Tekniği Pratik Uygulamaları
1.Teşhis Etme : (identification (ID) (1.Evre):Bu terapi evresinde çocuklar;
• Kekemelik, nefes alışverişi, konuşma, vücudun doğru duruşu hakkında ayrıntılı bir şekilde bilgilendirilmelidir.
• Çocuğun bireysel kekelemeliği, primer (Blok, tekrarlama ve uzatma) ve sekonder semptomlar hakkında doğru bilgilendirme yapılmalıdır.
• Başka insanları ve kendi kendisini gözlemlemeyi
öğrenmelidir.
a) Vücut duruşunun ve nefes alımının gözlenmesi
b) Değişik tarzlarda konuşma
c) Nerede hangi ses çıkarılır, artikülasyon yerleri
d) Değişik kekeleme biçimleri (önce yabancı ID, sonra kendi ID, kaset kaydı yapılarak
e) Kekeme soğan
• In- Vivo.Traninig (Sokak krokisinin çizilmesi ve işyerlerinin boyanması, hangi iş yerinde ne sorulacağının kararlaştırılması. Detektif oyunu)
• Farkındalığı destekleme alıştırmaları, güven arttırıcı alıştırmalar
Bu Evrede Farkındalığı Artıran Alıştırmalar
• Dans, değişik dans stilleri
• Duruş ve nefes alışverişinin gözlenmesi
• Farklı yürüyüş şekilleri
• Gözler bağlı şekilde başkasına yön vermek ve yönlendirmek
• Değişik şekillerde konuşmak
• Ses listelerinin oluşturulması. Hangi ses nerde oluşur,artikule edilir?
• Ağız alıştırmaları
• Gevşeme egzersizleri
Dans etmek
-Bireysel terapide-
• Müzikle beraber odanın içinde hareket etmek
• Değişik vücut organlarını ardı sıra ve tek tek hareket ettirmek
• Müzikle beraber tranpolinde zıplamak
• Terapistle beraber ayna dansı
• Stop dans
• Ağır çekim dans
-Grup terapisinde-
• Değişik vücut organlarını ardı sıra ve tek tek hareket ettirmek
• Müzik ile beraber terapi odasında serbest yürüyüş
• Ayna dansı
• Stop dansı
• Ağır çekimde dans
Farklı yürüyüş şekilleri
-Bireysel terapide-
• Farklı stillerde yürüme, Drama, rol oyunları. Diğer katılımcı yürüyüş tarzından kişinin ruh halini tahmin etmelidir
• In vivo trininigte gözlem: Sokakta insanların ruh hallerini tahmin etmek
• Farklı yürüyüş stillerini taklit etmek
• Ağır çekimde yürümek
-Grup terapisinde-
• Terapi odasında farklı stillerde yürümek
• Anne-baba terapide, çocuklar ebeveynlerini taklit eder
• In-vivo gözlem, diğer insanlar nasıl yürüyor
• Farklı yürüyüş şekillerini taklit etme
• Hangi ruh hali hangi harekete uyuyor
• Ağır çekimde yürüyüş Farklı konuşma tarzları
• Yüksek- alçak sesle
• Sıkılgan
• Yavaş- hızlı
• Bebek dili
• İnce- kalın sesle
• Gülerek- ağlayarak
• Havalı (Cool)
• Şiveli
Oyunlar ve alıştırmalar
-Tabu, Memo crime, Memo story, durum! Olay anlatan resimler, ünlü kişileri tarif etmek -
-Her oyunda belirli bir anlatım tarzı seçilir, diğer kişi anlatıcının ruh halini tahmin etmeye çalışır.
-Radyo ve TV deki spikerleri değerlendirmek
-In-vivo-training: sokaktaki kişilerin konuşmalarını gözleme ve yorumlama
2.Duyarsızlaştırma (desensitization) (2.Evre)
a) Kekeme soğanın kabuklarının soyulması
b) Terapi odasında alıştırmalar: Semptomların kaldırılması için
c) Terapi odasında alıştırmalar: gerçek kekemeliği ortaya çıkarmak için
d) In-vivo-training, gerçek ve sözde (pseudo) kekelemek. (Kekemelik ile ilgili röportaj) Kekemeyi daha stabil bir konuma ve dış koşullara karşı dayanıklı hale getirmek için farkındalığı destekleme alıştırmaları.Örn.Tırmanma bahçelerinde tırmanış alıştırmaları gibi
Duvarsızlaştırma Evresindeki alıştırmalar
Duyarsızlaştırma ne anlama gelir? Kekemelik ve konuşma korkusunu azaltmak.
• Sözde (pseudo) kekemelik ile
• Gerçek kekemeliği ortaya çıkarmak ( sekunder Semptomları atmak)
• In-vivo training Sözde (pseude) Kekemelik
• ID aşamasında kullanılan oyunlarla alıştırma (tabu, memo erime)
• Normal sohbetlerde kullanım
• In-vivo training
Sözde (pseude) Kekemelik
• ID aşamasında kullanılan oyunlarla alıştırma (tabu, memo erime)
• Normal sohbetlerde kullanım
• In-vivo training
Eşlik eden Semptomları kaldırmak
• Adım adım ilerleme, kekemelik soğanını yaprak yaprak soyarak
• Değişik oyunlarla terapi odasında alıştırmalar yaparak
• İn-vivo training
• Grup terapisinde herkesin Sekonder(ikincil) semptomlarını söyleyip, bunu bir etikete yazıp gömleğine veya kazağa yapıştırarak, böylece herkes konuşma esnasında bu semptomları gördüğünde uyarabilir. (Destek ile farkındalığı arttırma)
Duyarsızlaştırma Evresinde Algıyı Güçlendirme Alıştırmaları
-Bireysel Terapi-
• Kapalı gözlerle yabancı bir ortamda el yardımıyla yürütülmek, yönlendirmek
• Değişik durumları pandomim olarak sunmak (sonradan analiz etmek için video kaydı yapılamalıdır)
-Grup Terapisi-
Bireysel terapideki bütün alıştırmalar grup terapisi içinde geçerlidir, ayrıca;
• Kendini serbest bırakma, grup yakalar
• Grubun ortasında tek başına dans etme
• Tırmanış bahçeleri In- Vivo Training Küçük adımlarla
• İlk önce çocukla beraber bir yer belirlenir ( ID evresi içinde uygun bir alıştırma)
• Buranın krokisi çizilir
• Nerde hangi tekniğin kullanılacağına karar verilir
• Terapist her zaman örnek olur
• Telefon görüşmesi
• Önce hayalinde canlandır (şimdi bu kişiyle konuşsan nasıl olurdu?).
• Biriyle nasıl konuşacağını düşün (Muhtemelen ID evresinde bu konu zaten konuşulmuştur)
• Sonra gerçekten sorulur (In-vivo training başlar)
Not:Her alıştırmadan sonra nasıl olduğu konuşulur
3. Değiştirmek/ Değişim Evresi (modification) (3.Evre)
a) Ağır çekimde konuşma (slow motion speech)
b) Kısaltılmış ağır çekimli konuşma (shortened slow motion speech)
c) Yumuşak giriş
d) Melodik, tınılı, dolgun konuşma
e) Telefon training
f) Sunu yapma Bütün bu sayılanlar terapi odasında ve In-vivo-training’te uygulanır.
• Farkındalığı destekleyen alıştırmalar
• Öğretmenleri konu hakkında bilgilendirme: onaylama ve kabul görme / alay etme gibi.
Değişim Evresinde Yapılan Alıştırmalar
Ağır çekimde konuşma tekniği (slow motion speech) Önemli Özellikleri:
• Güçlü bir ses tonuyla konuşulur
• Her ses aynı derece uzatılır
• Bir sesten diğerine geçişler önemlidir
• Önce anlamsız hecelerle alıştırmalara başlanır Farkındalığı arttıran destekleyici alıştırmalar
• Belirli bir zaman dilimi için bir davranış değiştirilir
• Dans
• Stop dans, ardından ağır çekimle tekrar dansa başlanır
• Taktil Algı: yumuşak ve sert arasındaki fark
• Farklı tarzlarda konuşma
4. Sağlamlaştırma Evresi (Stabilizasyon) (4.Evre)
a. Uzun aralıklarla terapi
b. Ev ödevleri ve planlaması Sağlamlaştırma Evresinde Yapılan Alıştırmalar
Bu Evrenin Hedefleri:
• Kazanımların kalıcılaştırılması
• Değiştirilen davranışların uygulanması
• Olası bir gerileme ye karşı (semptomlarda artış) bireysel (kendi kendine) yardım planı oluşturmak
Sağlamlaştırma evresi araçları
• Günlük yazmak
• Yapılanları hatırlamak için kronolojik liste tutmak
• Telefonla hatırlatmak
• E-mail kontağı
• Uzun aralıklarla yeniden kontrol amaçlı terapiler
• Grup çalışması: gruptakilerin birbirini karşılıklı motive etmeleri içim telefon listesi
Motivasyon nasıl sağlanır?
• Post-it kağıtları dağıtarak
• Pantolon cebinde ataç taşıyarak
• Sokak tabelalarını veya araba plakalarını ağır çekimde konuşarak alıştırma yaparak
• Telefon ekranına motive edici deyimler yazarak
Not:Bu bölüm Stotterintensivtherapie ‘Susanne Rosenberger’in çalışmalarından alınmıştır.
Eski bir makaledir bilgi almanız açısında paylaştım.Karışık olabilir.
Psikolog Asım Eren'in makalesinden alıntıdır.
