Merhaba arkadaşlar,
kekemelikten kurtulmak için günlük yaptığınız egzersizler arasında hep sesli olarak kitap okumak geçiyor.

Bunun ne açıdan fayda sağlayabileceğini burada izah etmeye çalışacağım.

1) Salt sesli kitap okumak faydalı olabilir mi?

Kekemelik bir iletişim bozukluğudur. Bu sorunu yaşayan herkes mutlaka kendi kendine, neden tek başımayken takılmıyorum da başka insanlarla diyalog kurarken kekeliyorum gibi sorular sormuştur. Bu sorunun cevabı basittir: çünkü kekemelik bir iletişim bozukluğudur.

Durumun neden böyle olduğu halen tam araştırılmış değildir. Beyindeki hassas sistemde konuşmayı planlayan beyin kısımlarından konuşmayı uygulayan kısımlara giden sinyallerin kesintiye uğradığı biliniyor da neden aradaki tek fark olarak insanın yalnız olması yerine başka bir insanla iletişim kurmak durumunda kekemelik baş gösterdiği halen büyük bir gizemdir.

İşin kolayına kaçanlar başka insanlarla iletişim kurarken endişe, korku, heyecan gibi kekemeliği tetikleyen faktörler ortaya çıktığı için kekemelik başladığını söylüyorsa da bu tam doğru değildir. Çünkü korkuyu, heyecanı ve endişeyi tamamen üzerinden atmış kekemeler de yine yalnızken çok rahat söyleyebildiği bazı kelimeleri başka insanların huzurunda söyleyemez.

Öyleyse tek başına sesli kitap okumanın ne gibi faydaları olabilir?

Kekemelikte tetikleyici faktörlerden biri de kararsızlık ve kendinden emin olmama. Kitap okurken örneğin kelimeleri seçmede zorluk çeken biri bol bol kitap okuyarak bu yetersizliğini giderebilir, okurken harfleri ve kelimeleri hızlı seçerek vurgulu ve açık okumasını öğrenebilir. Bu bağlamda kendinden ve okumasının düzgün olmasından emin olup kekemeliğin de azalmasını sağlayabilir çünkü okuma konusunda öz güven kazanmış olur.

Bu durum başkalarının yanında (örneğin sınıfta) sesli kitap okutulan ortamlara da yansıyabilir ama kekemeliğin orada çıkmayacağı için bir garanti değildir.

2) Evde kendi kendine sesli kitap okuyarak kekemelik geçer mi?

Kekemelik kitap okuyarak da okumayarak da zaten (çok ender rastlanan istisnalar dışında) yetişkin insanlarda tam geçmez, ama önemli oranda azaltılabilir. Sesli kitap okumak örneğin öğrenilen konuşma veya modifikasyon tekniklerini rahat bir ortamda çalışmak için güzel bir fırsattır.

Önce bir hedef konmalı, örneğin:

• tüm sözcüklerin baş harfini uzatarak okuyacağım veya
  
• P, T, K ile başlayan tüm sözcükleri yumuşak bir baş harfiyle okumaya çalışacağım ya da
  
• genel olarak tüm metni vurgulu ve yavaş okuyacağım...

gibi.

3) Sesli olarak kitap okumaktan daha etkin yöntemler var mı?

Eğer harfleri ve kelimeleri seçmede yani genel anlamda okuma konusunda zaten bir zorluğunuz yoksa kitap okumayı hiç bir zaman tek başınıza yapmayınız. Yanınıza bir dost, bir arkadaş alıp, çocuğunuz varsa çocuğun yanında, eşiniz varsa eşinizin yanında öykü, gazete vs. gibi metinler okuyun. Kekemeliğinizin ne derece çıkıp çıkmayacağını o zaman daha iyi görür, olası blokları öğrenmiş olduğunuz yöntemlerle çözmeyi çalışabilirsiniz.

Bütün kekemelerin de kendi deneyimlerinden bildiği gibi kekemelik kendini en fazla spontane konuşmada gösterir. O yüzden kitap okuma egzersizlerinden ziyade serbest konuşma egzersizleri (doğaçlama konuşma) sizi ileri götürecektir.

Birçok kekeme konuşmaktan kaçınmak için hep kısa kestiğinden dolayı normal konuşan insanlar kadar serbest konuşma tecrübesine de sahip değildir. Bu konudaki endişeleri aynı zamanda yine kekemeliği tetiklediğinden resmen bir kısır döngü içerisindedir.

O yüzden kitap okumaktan (yani başkasının yazmış olduğu metinlerden) ziyade kendi kendine spontane konuşma yapmayı çalışabilir. Bu çok güzel bir şekilde arabada, yolda giderken yapılabilir... Yolda giderken yapılabilen başka bir egzersiz de radyo dinleyerek spikerin okuduğu tüm haberleri bire bir ve aynı anda tekrarlamak. O anda genelde hiç kekelemeyeceğinizi göreceksiniz.

Doğaçlama konuşmayı çalışmak için başka, daha etkili bir yöntem, toastmasters gibi spikerlik / konuşmacılık kurslarına katılmaktır. Genelde büyük topluluklara karşı konuşmaktan çekinen ama bunu meslekleri gereği yapmak zorunda kalan (normal konuşan) insanlar bir araya gelerek birbirlerinin huzurunda 10-15 dakikalık sunumlar yapar (aynı zamanda etkili bir konuşmanın nasıl hazırlandığına ilişkin kuralları da öğrenmiş olur). Bu kekemeler için de çok güzel bir egzersiz ortamıdır. Böyle bir egzersiz kekemelik özyardım grupları için de çok güzel bir imkandır.

Hoşça kalınız
Petra

Merhaba,

Bir kekeme olarak sesli kitap okuma metodunu bende denedim. Hatta kitap bitirdim fakat istedigim sonucu elde edemedim. Sanirim kekemeligin boyuttan boyuta degistigi bir durum. Umarim fayda görenler olur.

Ismail

Merhaba İsmail bey,
ben de sizin farkettiğiniz şeyin aynısını söylüyorum...

trhn yazdı:Bir kekeme olarak sesli kitap okuma metodunu bende denedim. Hatta kitap bitirdim fakat istedigim sonucu elde edemedim. Sanirim kekemeligin boyuttan boyuta degistigi bir durum.

Sesli kitap okumak kekemeliğin neresini değiştirecekmiş onu merak ediyorum.
Her zaman sağda solda sesli kitap okuyun, kekemeliğe iyi gelir filan diye savunulur da kimse bunun ayrıntılarına girmiyor.

Biraz koca-karı ilaçlarına benziyor, örneğin her sabah bir bardak süt iç, sağlığına iyi gelir gibi. Elle tutulur bir fayda gördün mü? Yoksa gördüğün sözde fayda telkinden başka bir şey değil midir?

Kekemelik bir kelimeyi söyleyebilmek veya söyleyememek değildir. Her kekeme (eğer başka bir konuşma sorunu yoksa) kendi anadilinin her kelimesini hatasız telaffuz edebilir. Sorun söyleyip söyleyememek değil, sorun istediği anda bunu başarmak. Sesli kitap okuyarak ansızın karşına çıkan konuşma engellerini (takılmaları) ne önleyebilirsin ne de onları çözebilirsin. Kendi kendine okurken zaten pek bir engelin çıkacağını sanmıyorum. Engeller (takılmalar) iletişim bağlamında çıkar ki bunlar için alıştırma yapacaksan yine iletişim bağlamında (aile veya arkadaş ortamında) çalışma yapmalısın.

Kekemeliğin fıtratı gereği en kötü takılmalar otoritelerle konuşurken çıktığı için aslında o tür ortamları yaratman gerekir. Yabancı insanlarla konuşmalı, onlara yol, adres filan sormalısın.

Ben okul zamanından hatırlıyorum, evde İngilizce, Fransızca metinleri çalışırdım çünkü öğretmenimiz sırayla tüm öğrencileri kaldırırdı. Okuyacağım metni neredeyse ezbere bildiğim halde evde bülbül gibi okuyabildiğim metni sınıfta yine akıcı okuyamazdım. Çünkü evde çalışma yaparken karşılaşabileceğim takılmaları hesaba katmaz, nasıl kendimi kurtarabileceğimi çalışmazdım.

O yüzden sesli kitap okumak ya kekemeliği önleyici yöntemlerle (yani melodik, vurgulu veya yavaş okuyarak) ya da kekemelik bloklarını çözücü yöntemleri öğrenmek için alıştırma yaparak olmalıdır. Yoksa sırf al kitabı, sesli oku filan diye hiç bir kalıcı çözüm elde edemezsin.

Selam
Petra

PetraS yazdı:Ben okul zamanından hatırlıyorum, evde İngilizce, Fransızca metinleri çalışırdım çünkü öğretmenimiz sırayla tüm öğrencileri kaldırırdı. Okuyacağım metni neredeyse ezbere bildiğim halde evde bülbül gibi okuyabildiğim metni sınıfta yine akıcı okuyamazdım. Çünkü evde çalışma yaparken karşılaşabileceğim takılmaları hesaba katmaz, nasıl kendimi kurtarabileceğimi çalışmazdım.

O yüzden sesli kitap okumak ya kekemeliği önleyici yöntemlerle (yani melodik, vurgulu veya yavaş okuyarak) ya da kekemelik bloklarını çözücü yöntemleri öğrenmek için alıştırma yaparak olmalıdır. Yoksa sırf al kitabı, sesli oku filan diye hiç bir kalıcı çözüm elde edemezsin.

Merhabalar,

Yazdiklariniza kesinlikle katiliyorum. Alinti yaptigim yaziniz da tesbitiniz cok net. Ben hatirliyorum 6-7 yaslarinda doktora götürmüstü babam beni, bayan bir doktordu bana sesli kitap oku deyip birde ilac vermisti ilac beni uyutuyordu, bu tedavi yöntemi hic ise yaramadi. Zaman gectikce kekemelik beynime kazinmaya basladi.

Umarim ileri ki yillarda daha hizli ve kalici yöntemler bulunur.

Iyi günler
Ismail

Selamlar;

Ben bu konu hakkında biraz daha farklı açıdan bakıyorum...

Tabii ki kullanılan tekniği uygulayarak yüksek sesle kitap okumak ve alıştırma yapmak faydalı.
Ama diğer şekilde de yani normal olarak yüksek sesle kitap okumanın da faydalı olduğunu düşünüyorum.
En büyük faydalarından birisi de farkındalık... Yani Ya bak tek başımayken okuyabiliyorum. Demek ki bunu başarabilirim, ben de bir anormallik yok. vs gibi olumlu düşünceleri güçlendirir ve farkındalık yaratabilir diye düşünüyorum...

Merhaba İzzet bey,

izzetkiransal yazdı:Ben bu konu hakkında biraz daha farklı açıdan bakıyorum...
(...)
En büyük faydalarından birisi de farkındalık... Yani Ya bak tek başımayken okuyabiliyorum. Demek ki bunu başarabilirim, ben de bir anormallik yok. vs gibi olumlu düşünceleri güçlendirir ve farkındalık yaratabilir diye düşünüyorum...

Sizin farkındalık dediğiniz benim öz güven dediğim şeyin aynısıdır herhalde... Ona genel olarak bir itirazım yoktur.

Ama bence özellikle bu 'Demek bende bir anormallik yok' tespiti birey için çok yanıltıcı olabilir. Çünkü kekemede gerçekten gözle görülen bir anormallik yoktur, buna rağmen başka insanlarla iletişime geçerken kekeler, yalnızken (neredeyse) kekelemez, en azından kötü takılmaz.

Fakat işin püf noktası da oradadır. Ben gençliğimde özellikle yabancı dil derslerinde evde çok mükemmel okurdum - tek sınıfta diğer öğrencilerin huzurunda yine takılırdım. Kekelememeye çalışarak daha fazla kekelerdim.

Daha sonra yani kendi kendimi kekelememek için sıkmamaya başladıktan sonra gerçek anlamda bir düzelme yaşadım. Bugün 100 kişi, 200 kişinin önünde bana istedikleri metni versinler okurum ve zerre kadar takılmam. Ama onu herhangi bir okuma egzersizi yapmadan başardım. Sadece kekemeliğimi kabullenerek ve gerekirse kekemeliğimi açıklayarak...

Benim demek istediğim ben de okuya okuya bu sorunu çözerim diyordum başarılı olamadım. Kekeleme korkusu, okuma konusunda istediğim kadar öz güvenli, kendimden emin olayım - yine bir damokles kılıcı gibi üzerimde sallanıp duruyordu. Çünkü takıldığım zaman kekemeliğime teslim oluyordu - daha doğrusu kekemelik beni teslim alıyordu. Ne yapacağımı hiç bilmiyordum.

Ancak kekemeliğime karşı olan bakış açımı 180 derece değiştirdikten sonra, kekemeliği kimliğimin bir parçası olarak kabul ettikten sonra başarılı oldum.
İşte kekemeliğin paradoksluğu da oradadır.
İyi akşamlar
Petra