Merhaba arkadaşlar,
Türkiye'de hala kimi sözüm ona uzmanlar kekemeliğin bir alışkanlık olduğunu iddia etmektedir ve birçok kekeme bu iddianın etkisinde kalmaktadır. (Başka ülkelerde özellikle kekemelik konusunda yoğun bilimsel araştırmalar yapan ülkelerden böyle bir iddia hiç duymadım)

Kekemeliğin neden bir alışkanlık olamadığı sorusuna geçmeden önce genel alışkanlık tanımlamasına bir göz atalım.
http://www.nkfu.com/aliskanlik-nedir-zararli-aliskanliklar-nelerdir/

Alışkanlık tanımlamasında kekemelik = alışkanlık varsayımını çürüten en çarpıcı ifade: 

Alıntı:Bir davranışın alışkanlık durumuna gelmesi için hem sürekli yinelenmesi hem de bir gereksinmeyi karşılaması gerekir.

Bu ifadeye bakarsak kendimize ilk soracağımız soru şu olmamalı mı: Kekemelik hangi gereksinmeyi karşılıyor? Yani kekelemeye başlarken kazancım nedir?

Kekelemeye başlayan bir çocuk ilk gün itibariyle tepkilerle karşılaşıyor. İyi niyetli anne-babalar bile çocuğa 'sakin ol' 'önce düşün sonra konuş' gibi tepkiler göstererek çocuğa normal konuşmadığını, birşeylerin yanlış yürüdüğünü gözler önüne sermiş oluyor. Yani hiç bir kazancı yoktur sadece eleştirilme, aşağılanma gibi negatif sonuçlar oluşur.

Başka alışkanlıklara odaklanalım. En yaygın alışkanlıklar tırnak yemek/kemirmek veya sigara alışkanlığı.
Bu alışkanlıkları 'bir gereksinmeyi karşılama' iddiası ışığında değerlendirirsek cevabı kesin: tırnak yemek dahi insana stres atma gibi ikincil bir kazanç veriyor, sigara biraz daha karmaşık çünkü bir alışkanlıktan ziyade bir bağımlılık oluşuyor. Ama başlangıçta hep aynı durum mevcut: bir çocuk artık BÜYÜK olduğunu göstermek için sigaraya başlıyor, sonra da bağımlılık oluşuyor. Bırakmak isterken de bedensel bağımlılığın yanı sıra psikolojik etmenler önemli bir rol oynuyor çünkü en ufak bir streste veya dertte sakinleşmek için, rahatlamak için yine sigaraya başvuruyor.

Kekemelikte böylesi kazançlar, avantajlar hiç yoktur. Olsa olsa çok sonraları örneğin okulda sözlülerden muaf tutulmak sırayla okumak zorunda olmamak gibi ikincil kazançlar söz konusu olabilir ama sanırım hepiniz gerçek anlamda böylesi avantajlar yerine akıcı konuşmayı yeğlerdiniz.

Şimdi de arkadaşların beyin fırtınası sırasında aklına gelen ifadeleri tek tek ele alalım:

Alıntı:Durmuş: Kekemelik, kişiden kişiye ortamdan ortama o anki kafandaki ruh haliyle kaygı korku endişeye göre değişkenlik gösterdiği için alışkanlık olamaz

Bence tam bir açıklama değildir. Çünkü tırnakları da her zaman değil, belli ruh hallerinde kemirirsin ama yine de alışkanlıktır.

Alıntı:Ercan 1: Aliskanliklar her zaman olan davranışlar. Halbuki kekemelik ara sıra, durumlara ve haleti ruhiyeye göre surekli değişkenlik gosteren bir şey. Ama kekemelige eşlik eden aliskanliklar olarak ele alırsak sayacak çok şey var tabi.

İfadenin ikinci kısmı esas önemli olan kısım. Çünkü kekemeliğin kendisi alışkanlık değildir ama gösterdiğimiz kekemelik semptomlarının türü tamamıyla alışkanlıktır. Aslında birincil semptomlar sadece konuşamamaya gösterdiğimiz reaksiyonlardır, kekemelikle boğuşurken sergilediğimiz bireysel çözümler ve o yüzden bunlar değiştirilmeye elverişlidir. 
Konuşamadığımız anda bastıra bastıra devam etmek yerine kesip bloğun geçmesini beklersek hiçbir kekeleme belirtisi olmayacak, sadece kelimeyi geç söylemiş oluruz. Konuşma mekanizmamızın otomatik gösterdiği reaksiyon aslında devam edemediğimiz yerden önceki harfin sürekli tekrarlaması, bu da dinleyicilerin tepkisine yol açtığı için birçoğumuz tekrarlama istemiyor ve zamanla blok geliştiriyor.
İkincil semptomlar (el ayak oynatmak, kaçınmak vs.) tamamen alışkanlıklardır ve tamamen sıfırlanabilir. Yani kekemeliğin alışkanlık payı büyüktür sadece kekemelik olgusunun kendisi alışkanlık değildir.

Alıntı:Onur: Aklıma ilk gelen başlangıçta alışkanlık degil ama zamanla kötü bir alışkanlık haline donusuyor yada biz dönüştürüyoruz

Bu ifade çok yalın ve yeterince ayrıntılı değil. Hayir kekemelik başlangıçta konuşmaya başlayamamak veya devam edememektir. Bu olguya gösterdiğimiz tepkiler alışkanlıklardır. Bunların hepsini değiştirebiliriz sadece konuşmadaki akıcılık bozukluğunu ortadan kaldıramayız. Ama önemli ölçüde azaltabiliriz.

Alıntı:Mehmet: Alışkanlıklar bir kerede aniden bırakılabilir/bırakılabilirlik gibi bir özelliğe sahiptir. Ama insan Kekemeliğini bir kerede aniden bırakamıyor uzun süreli olarak. Bu yüzden alışkanlık değil

Bırakılması çok zor olan alışkanlıklar da vardır. Tırnak kemiren insanlar bile bazen ömür boyu belli ruh hallerinde hiç farkına varmadan ellerini ağzına sokuyorlar. Ama bu kekemelikle kıyaslanacak bir durum değildir. İyi bir terapiyle her türlü alışkanlığın bırakılabildiğinden eminim. Örneğin sigarasını çok seven bir arkadaşım KOAH tanısından sonra akupunktur desteğiyle bir hafta içinde sigarayı bıraktı.

Alıntı:Ercan 2: Şeye benzetiyorum sol ayağini kullanan futbolcu ne kadar az adam sağ ayagini kullanmak icin yillarca antrenman yapiyor ama yinede sol ayaği kadar iyi olmuyor bence bizimkiside boyle birşey terapi egzersiz yaparsak bile asla diger insanlar gibi akici konuşamayiz ama cok yaklaşabiliriz

Çünkü sağlak/solak olmak da insanın doğasında vardır. İnsan istediği için sağ veya sol elini seçmiyor beyni buna yatkın olduğu için sağlak veya solak oluyor. Ve solak oldukları halde sağ elle alıştırılan çocukların kekelemeye başladığı da kimi vakalarda gözlemlenmiştir. Ayrıca kekemeler arasında solak oranı normal konuşanlara göre daha yüksekmiş ama tam olarak kanıtlayamıyorum.

Alıntı:Ahmet: Kekemelik bir alışkanlık olsaydı kekeme olmayan biri belli bir zaman kekeleyip kekeme olurdu fakat kekeme olmayan biri 12 ay boyunca bilerek kekelesin yine kekeme olmaz bu konuda iddialiyim.

Bu konuda haklısın da. Kekeme olmayan biri istediği kadar istemli kekemelik yapsın kekemelik kalıcılaşmaz. Ama bazı normal konuşanlarda kekemeliğe benzer alışkanlıklar izlenebilir. Örneğin kelime arayışında ya da konsantrasyonu dağıldığında e-e veya şey vs. diyeceğine son kullandıkları kelimeyi tekrarlıyorlar. Yani mesela: 'Ben - ben - ben seni hiç görmemiştim' gibi. Ama bu hiçbir zaman kekemeliğe dönüşmez çünkü onlardaki sorun ne söyleyeceğini bilmemek - karar verdikleri anda tak diye söyleyebilirler.

Alıntı:Mehmet: O zaman kekemeliği alışkanlık haline getirirdi. Fakat kelimeyi söylerken nasıl söyleyeceğim diye düşünmezdi yinede doğrumuyum. Ama şuda yok mu. Kekeme olmayan kekeleyerek konuşmayı alışkanlık haline getirirdi diyorsunuz. Bizler kekelemeden konuşmayı alışkanlık haline getirince kekelemeden konuşmaz mıyız. Yani tersini yaparak. Bizlerinde istediği bu değil mi zaten. Bu açıdan bakarsak kekemelik bir alışkanlık oluyor

Bunun mantığını tam yakalayamadım. Ama ters mesele doğru. Biz kekelemeden konuşmayı alışkanlık haline getiremeyiz çünkü kekemelik buna izin vermez. Ancak kekemeliğe fırsat vermeyen farklı bir konuşma tarzı alışkanlık haline getirilebiliriz o da genellikle çok yapay olduğu için günlük yaşamda işe yaramıyor.

Alıntı:Ahmet: Sen peltek taklidi yapa yapa peltek olmayacağın gibi kekemelikte alışkanlıkla olmaz abi

Şaşı taklidini yapanın gözü de yamuk kalmadığı gibi. Eskiden annem hep derdi 'kızım gözünü şaşı yapma öyle kalır'. Hiç de kalmadı 

Alıntı:Mücahit: Kekemelik alışkanlık değildir ama kekeme olmayan birisi bence kekelemeyi alışkanlık haline getirebilir. Çünkü alışkanlıklar istekli olarak başlar. Bir araştırmaya göre bir alışkanlığın gelişmesi için 3 hafta gibi bir süre gerekiyormuş. Sık tekrarla öğrendiğimiz her yeni beceri 3 hafta içinde alışkanlığa dönüşüyormuş. Bu süre içerisinde bir kişi her gün kekeleyerek bunu bir alışkanlık haline getirebilir ama beyin yapısında bir sorun olmadığı için bırakması çok daha kolay olur.

Çok haklısın ama mantıksız olur. Bir insan niye hiç yoktan kekemeliği alışkanlık haline getirsin ki? Çünkü ilk andan itibaren tepkilerle karşılaşacağı bellidir. Ama yukarıda da belirttiğim gibi bazı insanlarda kekemeliğe benzer alışkanlıklar var (kelime tekrarlama gibi). Onlar bunu yaparken mutlaka bir amaçla bunu yapıyorlar veya en azından bir amaçla buna başlamışlar örneğin sözlerinin kesilmesini önlemek gibi. Sonra da alışkanlık haline gelmiş belki farkında bile değiller. (Bazı insanlar belli söylemleri alışkanlık haline getirdiği gibi 'efendime söyleyeyim' vs.) Bunu kendilerine açıkladığın zaman en kısa zamanda bu alışkanlığı bırakabilirler.

Haydı arkadaşlar, daha fazla yorum bekliyorum!
Selamlar
Petra

Ben kekelerken elimi oynatirdim bunu farkettikten sonra aliskanlik oldugunu farkettim ve bunu yapmamaya basladim kekemeligim yaridan yariya azaldi onun icin kekemelik degil kekelerken yaptiklarimiz aliskanliktir

(08/06/2017, 15:08)abdulkadir yazdı: Ben kekelerken elimi oynatirdim bunu farkettikten sonra aliskanlik oldugunu farkettim ve bunu yapmamaya basladim kekemeligim yaridan yariya azaldi onun icin kekemelik degil kekelerken yaptiklarimiz aliskanliktir

Çok doğru bir tespit. Tek değiştiremediğimiz konuşurken aniden devam edememek sorunu. Gerisi kişisel alışkanlıklardır.
Konuşup takılırken gözlerimi mi kapatıyorum elimi masaya mı vuruyorum - bütün bunlar alışkanlıktır ve genellikle bir zamanlar bana faydalı olduğu için böyle alışılagelmiştir (bugün boş da olsa).

Hatta takıldığım zaman tekrarlama mı sergiliyorum yoksa karşılaştığım direnci aşmak için blok yaşayıp tamamen mi kilitleniyorum - orası da alışkanlık.

Bizim bunları değiştirmemiz için öncelikle bunları teşhis etmemiz lazım. 

• Bana ne oluyor (istem dışı)
  
• Ben ne yapıyorum (benden kaynaklı, değiştirmeye elverişli)
  

İyi bir terapist yardımıyla veya herkesin buna duyarlı olduğu bir özyardım grubu çalışması çerçevesinde bunlar tespit edilip zamanla değiştirilebilir (gereksiz alışkanlıkların tamamen bırakılması).

Kekemeler için öneriler kitabında bunu nasıl yapabileceğinize ilişkin güzel örnekler veriliyor.
Başarılar
Petra

Kekemelik derin bir mevzu ,insanı sosyal ilişkilerden geri bırakıyor .Bir su birikintisi gibi damla damla insanın hayatını sarıyor Olumsuz düşünceler ,geçmişteki anılar beynimizi olumsuz düşünceye teslim ediyor .Korku endişe heyecan stres başlıyor konuşma anında .Yani zamanla alışkanlık haline geliyor .Sadece alışkanlık değil başka boyutları da var .Ben konuşmaya başlayınca kekeledigmde
ve bazen öyle bir an geliyor ki asla geçmeyecek gibi düşünüyorum o an kendime zarar vermek istiyorum .

(08/06/2017, 17:41)Bir meczup yazdı: Kekemelik derin bir mevzu ,insanı sosyal ilişkilerden geri bırakıyor .Bir su birikintisi gibi damla damla insanın hayatını sarıyor Olumsuz düşünceler ,geçmişteki anılar beynimizi olumsuz düşünceye teslim ediyor .Korku endişe heyecan stres başlıyor konuşma anında .Yani zamanla alışkanlık haline geliyor .Sadece alışkanlık değil başka boyutları da var .Ben konuşmaya başlayınca kekeledigmde
ve bazen öyle bir an geliyor ki asla geçmeyecek gibi düşünüyorum o an kendime zarar vermek istiyorum .

Kekemelik mi seni sosyal ilişkilerden geri bıraktı yoksa çevren mi sana sahip çıkmadı? Çıkmadıysa neden çıkmadı? İlgisiz anne-baban mı vardı? Empatisiz öğretmenlerin mi vardı? Başıboş arkadaşların mı vardı?

Bütün bahsettiğin konuların esas nedeni kekemelik değil, kekeleyen bireyin ve çevresinin kekemeliğe gösterdiği tepkilerdendir.
Doğru bir yaklaşım ile doğru bir terapi ile bunlar bu dereceye gelmezdi.

Bunu bilincine çıkardığın zaman çare de bulabilirsin. Anne-babanla konuş de ki 'neden bana sahip çıkmadınız? Öğretmenlerime neden nasıl davranmaları gerektiğini anlatmadınız? Arkadaşlarıma neden bana kekemeliğimden dolayı gülmenin ayıp olduğunu anlatmadınız? Kekemeliği neden TABUlaştırarak beni yalnız bıraktınız?'

Geriye bakarsak herşey için bir gerekçe bulabiliriz. Ve bütün bu durumları tek tek çözümlersek kötüyü iyiye de çevirebiliriz. Ya kendimiz bunu başarırız, ya bir özyardım grubu bularak başka kekemelerle dertleşerek bunu yapabiliriz ya da iyi bir terapist bulup bunu yapabiliriz.

Ama sonunda çözümün bizim elimizde olduğunu göreceksin. Sen arkadaşlarını aydınlatmazsan onların davranışlarının ayıp olduğunu anlatmazsan onlar kendiliğinden kolay kolay akıllanmazlar. Öğretmenle veya üniversite hocanla konuşup neden sunumdan kaçındığını anlatmazsan korkularını hiçbir zaman yenemeyeceksin. Ve göreceksin ki hocan sana diyecek 'ben bunu bilmiyordum, yapmak istemiyorsun sandım.' Ve birlikte bir çözüm arayışına girebilirsiniz ya sana daha fazla zaman verir ya da sunumunu yazılı vermene razı olur. En azından sınıfta sana destek çıkar. Ama bunu ANLATMAK gerek!

Alışkanlık haline gelen nedir? Yine korkular, stresler ve doğru bunlar eski deneyimlerden kaynaklanıyor. Bunların da çözümü eski, negatif deneyimleri iyi, pozitif deneyimlerle değişmek. Bu aktif bir süreçtir ve o süreç senin elindedir. 
Kekemelik insanı derinden etkiler ama dünyanın sonu değil. 
Unutma ki kekemeler zeka testlerinde ortalama olarak diğer insanlardan 14 puan daha zeki çıkmışlar.
Sağol düşünceni paylaştığın için
Petra

(08/06/2017, 16:36)PetraS yazdı:

(08/06/2017, 15:08)abdulkadir yazdı: Ben kekelerken elimi oynatirdim bunu farkettikten sonra aliskanlik oldugunu farkettim ve bunu yapmamaya basladim kekemeligim yaridan yariya azaldi onun icin kekemelik degil kekelerken yaptiklarimiz aliskanliktir

Çok doğru bir tespit. Tek değiştiremediğimiz konuşurken aniden devam edememek sorunu. Gerisi kişisel alışkanlıklardır.
Konuşup takılırken gözlerimi mi kapatıyorum elimi masaya mı vuruyorum - bütün bunlar alışkanlıktır ve genellikle bir zamanlar bana faydalı olduğu için böyle alışılagelmiştir (bugün boş da olsa).

Hatta takıldığım zaman tekrarlama mı sergiliyorum yoksa karşılaştığım direnci aşmak için blok yaşayıp tamamen mi kilitleniyorum - orası da alışkanlık.

Bizim bunları değiştirmemiz için öncelikle bunları teşhis etmemiz lazım. 

• Bana ne oluyor (istem dışı)
  
• Ben ne yapıyorum (benden kaynaklı, değiştirmeye elverişli)
  

İyi bir terapist yardımıyla veya herkesin buna duyarlı olduğu bir özyardım grubu çalışması çerçevesinde bunlar tespit edilip zamanla değiştirilebilir (gereksiz alışkanlıkların tamamen bırakılması).

Kekemeler için öneriler kitabında bunu nasıl yapabileceğinize ilişkin güzel örnekler veriliyor.
Başarılar
Petra

iyi gunler diliyorum petra
zaten doktora ilk gittigimde bu kitabi onerdi ve hemen alip okudum şu kadarini soyleyebilirim sanki kitapta beni anlatiyor

Degerli bilgilerin icin tesekkurler